İnternetten Dolandırılma Durumu

İnternetin hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte, online alışverişler, bankacılık işlemleri ve sosyal medya platformları üzerinden yapılan etkileşimler oldukça yaygınlaştı. Ancak bu gelişim, internet ortamında dolandırıcılık vakalarının da artmasına neden oldu. İnternetten dolandırılma mağduru olan kişilerin haklarını nasıl savunabileceği, hukuki süreçlerin nasıl işlediği ve hangi adımların atılması gerektiği, bu makalenin temel konusunu oluşturmaktadır. Avukatlar ve hukukçuların da sıklıkla karşılaştığı bu tür vakalarda, mağdurların izlemesi gereken yolları detaylandıracağız.

1. İnternetten Dolandırıcılık Nedir?

İnternetten dolandırıcılık, bireylerin veya kurumların çeşitli aldatıcı yöntemler kullanarak internet üzerinden haksız kazanç elde etmesi anlamına gelir. Dolandırıcılık vakaları, genellikle sanal ortamda kimlik bilgileri, kredi kartı bilgileri veya finansal hesaplara erişim sağlanarak gerçekleştirilir. Ayrıca sahte alışveriş siteleri, sahte hizmet sunan platformlar ve kimlik avı (phishing) gibi yöntemlerle de dolandırıcılık yapılabilir.

Dolandırıcılık Türleri

• Kimlik Avı (Phishing): Dolandırıcılar, sahte e-posta veya internet siteleri kullanarak mağdurların kişisel ve finansal bilgilerini ele geçirmeyi hedefler.
• Sahte Online Alışveriş Siteleri: Gerçek gibi görünen sahte e-ticaret siteleri aracılığıyla tüketicilerin para göndermeleri istenir, ancak ürün gönderilmez.
• Yatırım Dolandırıcılığı: Yatırım vaadiyle insanlardan para toplayıp geri dönüş sağlamayan dolandırıcılık yöntemidir.
• Kripto Para Dolandırıcılığı: Kripto para yatırımı adı altında insanlardan para toplayarak haksız kazanç sağlanır.
• Romantik Dolandırıcılık: Sosyal medya ve flört uygulamaları üzerinden duygusal bağ kurup, maddi menfaat elde etmeyi amaçlayan dolandırıcılık türüdür.

Dolandırıcılık türleri bu şekilde çeşitlenirken, mağdurların bu süreçte başvurabileceği hukuki yolları bilmesi önemlidir. Her mağduriyet türüne göre izlenebilecek farklı yöntemler mevcuttur.

2. Dolandırıldığınızda İlk Yapılması Gerekenler

İnternetten dolandırıcılık mağduru olduğunuzda, yapmanız gereken ilk şey sakin kalarak durumu doğru bir şekilde tespit etmek ve hızla harekete geçmektir. Çünkü dolandırıcılık sonrası kaybedilen zaman, mağduriyetin derinleşmesine neden olabilir.

Hızlı Hareket Etmenin Önemi

• İnternet üzerindeki dolandırıcılık olaylarında genellikle suçlular hızla izlerini kaybettirirler. Bu nedenle mağdurların vakit kaybetmeden harekete geçmesi son derece önemlidir.
• Delil Toplama: Dolandırıcılık şüphesi oluşur oluşmaz, mağdurun delil toplama sürecine başlaması gerekir. Ekran görüntüleri, sahte web sitesi adresleri, yapılan para transferleri ve iletişim kayıtları delil niteliğinde olabilir.

Bankaya Bildirimde Bulunmak

• Eğer dolandırıcılık olayında banka hesapları veya kredi kartı kullanıldıysa, ilk olarak bankaya başvurarak işlemleri durdurmak veya iptal ettirmek gereklidir. Bankalar dolandırıcılık durumunda müşterilerini koruma altına almak için hızlı bir şekilde harekete geçebilir.

Emniyet ve Siber Suçlarla Mücadele Birimlerine Başvuru

• Dolandırıcılığa ilişkin ilk adımın atılmasının ardından, en yakın karakola gidilerek veya Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na başvuruda bulunarak suç duyurusunda bulunulabilir.

3. Hukuki Süreçte İzlenecek Adımlar

İnternetten dolandırıcılık vakalarında hukuki sürecin etkin bir şekilde yürütülmesi için atılması gereken belirli adımlar vardır. Bu adımlar, mağduriyetin tazmin edilmesi ve dolandırıcıların yakalanması açısından oldukça önemlidir.

3.1. Savcılığa Suç Duyurusunda Bulunmak

Bir dolandırıcılık olayına maruz kalan kişi, yaşadığı durumu adli makamlara taşıyabilmek için Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmalıdır. Suç duyurusu, mağdurun elindeki tüm delilleri de sunarak gerçekleştirilir. Savcılık, suç duyurusu yapıldıktan sonra şu süreçleri başlatacaktır:

• İlk İnceleme: Savcılık, suç duyurusunu aldıktan sonra ilk incelemeyi yapar ve olayın mahiyetine göre adli soruşturma başlatır.
• Şikayet Süresi: Dolandırıcılık vakalarında mağdurlar, olayı öğrendikten itibaren belirli bir süre içerisinde şikayette bulunmalıdır. Aksi takdirde dava hakkını kaybedebilir.

3.2. Hukuki Yollara Başvurma

Savcılığa başvuru yapılmasının ardından, mağdurun haklarını koruma amacıyla açabileceği bazı davalar da vardır:

• Tazminat Davası: İnternetten dolandırıcılık nedeniyle uğranan maddi ve manevi zararların tazmini için mağdur, sorumlulara karşı tazminat davası açabilir. Bu dava türü, dolandırıcılık nedeniyle oluşan zararın giderilmesine yöneliktir.
• Ceza Davası: Cumhuriyet Savcılığı’nın soruşturma sonucunda dolandırıcılığı gerçekleştiren kişi hakkında dava açılması için iddianame düzenlemesi durumunda, ceza davası süreci başlar.

3.3. Şikayetinizin Sonuçları

• Savcılık tarafından başlatılan soruşturma sonucunda dolandırıcıların bulunması halinde, mağdurun şikayeti doğrultusunda ceza mahkemesinde dava açılabilir.
• Eğer dolandırıcılar tespit edilemezse, savcılık kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verebilir. Bu durumda mağdur, bu karara karşı itiraz hakkını kullanabilir.

4. İnternetten Dolandırıcılıkta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve Diğer İdari Başvurular

Türkiye’de internet dolandırıcılıklarının önüne geçebilmek amacıyla, çeşitli idari kurumlara da başvuru yapılabilmektedir. Özellikle BTK ve Tüketici Hakem Heyetleri, mağdurlara hukuki destek sağlayan önemli kurumlardandır.

4.1. BTK’ya Başvuru

• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), internet üzerinden gerçekleşen dolandırıcılık olaylarında çeşitli denetimler yaparak mağdurların haklarını koruma altına alabilir. BTK’ya yapılacak başvurularda şikayet edilen web sitesi veya internet sağlayıcısı hakkında gerekli araştırmalar başlatılır.

4.2. Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru

• Eğer dolandırıcılık vakası, bir alışveriş sürecinde gerçekleşmişse, mağdurun Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurması da mümkündür. Özellikle sahte ürün satışı veya hizmet verilmemesi gibi durumlarda Tüketici Hakem Heyetleri devreye girebilir.

5. Dolandırıcılık Mağdurlarının Haklarını Korumada Avukatların Rolü

Dolandırıcılık vakalarında, mağdurların yasal haklarını en iyi şekilde savunabilmesi için bir avukattan profesyonel yardım alması oldukça önemlidir. Avukatlar, hem ceza hem de tazminat davalarında mağdurun yanında olup süreci hızlandırabilirler.

5.1. Hukuki Danışmanlık

• İnternetten dolandırıcılık durumunda bir avukatın sağlayacağı ilk hizmet, mağdura doğru hukuki yolu göstermek olacaktır. Avukatlar, hangi yasal yolların izlenmesi gerektiği, hangi belgelerin hazırlanması gerektiği gibi konularda mağdurlara yol gösterirler.

5.2. Dava Sürecinin Yürütülmesi

• Avukatlar, dolandırıcılık vakalarında hem ceza hem de tazminat davalarında müvekkillerini temsil ederler. Özellikle internet dolandırıcılıkları karmaşık süreçler içerdiğinden, bu süreçlerde profesyonel yardım almak mağdurun lehine olacaktır.

6. Uluslararası İnternet Dolandırıcılıkları ve Hukuki Başvurular

İnternet üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık olayları bazen sınır ötesi unsurlar taşıyabilir. Özellikle yurt dışındaki dolandırıcılar tarafından gerçekleştirilen suçlarda, mağdurların haklarını koruyabilmesi için farklı ülkelerde de hukuki sürecin başlatılması gerekebilir.

6.1. Uluslararası Adli Yardım ve İade Talepleri

• Yurt dışında gerçekleştirilen dolandırıcılık vakalarında, mağdurun Türkiye’deki savcılık ve mahkemeler aracılığıyla uluslararası adli yardımdan faydalanması mümkündür. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde, dolandırıcılık yapan kişilerin iadesi talep edilebilir.

6.2. İnterpol ve Europol İşbirliği

• Uluslararası dolandırıcılık vakalarında Interpol ve Europol gibi uluslararası güvenlik teşkilatları ile işbirliği yapılması önemlidir. Bu teşkilatlar, sınır ötesi suçlarla mücadele amacıyla dolandırıcıların yakalanması için gereken adımları atabilirler.

7. Dolandırıcılık Mağdurlarının Haklarını Korumak İçin Tavsiyeler

Son olarak, internet dolandırıcılığı mağduru olmamak veya bir mağduriyet yaşandığında doğru adımları atmak için şu tavsiyelere dikkat edilmelidir:

7.1. Güvenlik Önlemleri

• Kişisel bilgilerinizi, özellikle kimlik ve banka bilgilerinizi, güvensiz internet sitelerinde paylaşmaktan kaçının.
• Şüpheli e-posta ve mesajları açmadan önce dikkatli bir inceleme yapın.

7.2. Avukat Desteği

• İnternetten dolandırıcılık mağduru olmanız durumunda vakit kaybetmeden bir avukattan hukuki destek alın. Avukatınız, yasal süreçlerde size rehberlik ederek haklarınızı en iyi şekilde savunacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İnternetten dolandırıldım, ne yapmalıyım?

İnternetten dolandırıldığınızda ilk olarak sakin kalmalı ve hemen harekete geçmelisiniz. Aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

• Bankanızla iletişime geçip dolandırıcılık işlemini bildirin ve şüpheli ödemeyi durdurmaya çalışın.
• Delilleri toplayın (mesajlar, e-postalar, ekran görüntüleri).
• En yakın emniyet birimine veya Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na başvurun ve suç duyurusunda bulunun.
• Hukuki süreç başlatmak için bir avukatla görüşün.

2. Dolandırıcılar parama ulaştıysa, geri alabilir miyim?

Dolandırıcılar paranıza ulaştıysa, paranın geri alınması sürecinde bankanızın ve hukuki makamların yardımı gerekebilir. Eğer dolandırıcılık olayı bir banka hesabı ya da kredi kartı üzerinden gerçekleştiyse, bankanızla irtibata geçip işlemi durdurmaya çalışabilirsiniz. Savcılığa suç duyurusu yaptıktan sonra dolandırıcıların tespiti halinde, dava açarak hem maddi hem de manevi tazminat talep edebilirsiniz.

3. Savcılığa suç duyurusu nasıl yapılır?

Savcılığa suç duyurusunda bulunmak için:

• En yakın Cumhuriyet Savcılığı’na giderek dilekçe verebilirsiniz.
• Delillerinizi (e-posta yazışmaları, ödeme belgeleri, banka hareketleri) sunmanız önemlidir.
• E-Devlet üzerinden online suç duyurusunda bulunmak da mümkündür.

4. Hangi dolandırıcılık türlerinde suç duyurusunda bulunabilirim?

İnternet üzerinden yapılan birçok dolandırıcılık türünde suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Bunlara örnek olarak:

• Sahte e-ticaret siteleri aracılığıyla yapılan dolandırıcılıklar,
• Sosyal medya veya e-posta yoluyla kimlik avı (phishing) saldırıları,
• Kripto para dolandırıcılıkları,
• Romantik ilişki dolandırıcılıkları ve yatırım dolandırıcılıkları verilebilir.

5. İnternetten dolandırıldığımı nasıl ispat edebilirim?

İnternet dolandırıcılığını ispatlamak için toplamanız gereken deliller:

• Dolandırıcıyla yaptığınız yazışmalar (e-posta, mesaj),
• Sahte internet sitesi veya sosyal medya hesabının ekran görüntüleri,
• Yaptığınız ödemelerin banka dekontları veya kredi kartı ekstreniz,
• Aldığınız ürün veya hizmete dair sahte belgeler ya da fatura olabilir.

6. İnternetten dolandırıcılık davaları ne kadar sürer?

İnternetten dolandırıcılık davalarının süresi, olayın karmaşıklığına ve delil durumuna göre değişebilir. Ceza davası süreci aylar hatta yıllar sürebilir, özellikle dolandırıcının tespit edilmesi zor ise. Ancak süreç boyunca mağdurlar, avukatları aracılığıyla süreci takip ederek sonuç almaya çalışmalıdır.

7. İnternetten dolandırıldım, tazminat davası açabilir miyim?

Evet, dolandırıcılık nedeniyle maddi ve manevi zarara uğradığınızı düşünüyorsanız tazminat davası açabilirsiniz. Ceza davası sürecine ek olarak, dolandırıcıya karşı açılacak bir maddi tazminat davası ile uğradığınız parasal zararın giderilmesini talep edebilir, manevi tazminat davası ile yaşadığınız psikolojik etkilerin karşılanmasını isteyebilirsiniz.

8. Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na nasıl başvurabilirim?

Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na başvurmak için:

• En yakın polis merkezine gidip şikayetçi olabilir,
• E-Devlet üzerinden online olarak siber suçlarla ilgili başvuruda bulunabilir,
• Ya da doğrudan Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na e-posta veya telefon aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

9. Uluslararası internet dolandırıcılıklarında ne yapabilirim?

Yurt dışındaki bir kişi tarafından dolandırıldıysanız, bu durumda Türkiye’deki savcılıklar aracılığıyla uluslararası adli yardımlaşma talebinde bulunabilirsiniz. Yabancı ülkelerle iş birliği yaparak dolandırıcıların iadesi ve cezalandırılması talep edilebilir. Ayrıca, Interpol veya Europol gibi uluslararası güvenlik birimlerinin desteği alınabilir.

10. Bir avukatla çalışmak zorunda mıyım?

Bir avukatla çalışmak zorunda değilsiniz, ancak dolandırıcılık vakalarının hukuki boyutu karmaşık olabileceğinden, bir avukatın rehberliği büyük bir avantaj sağlar. Avukat, delillerin doğru toplanması, dava sürecinin etkin bir şekilde yürütülmesi ve haklarınızın en iyi şekilde savunulması açısından size yardımcı olur.

11. Tüketici Hakem Heyeti internet dolandırıcılığına karşı ne yapabilir?

Tüketici Hakem Heyetleri, özellikle sahte ürün satışı, eksik ya da yanıltıcı hizmet gibi tüketici haklarına aykırı işlemlerde devreye girer. Eğer dolandırıcılık bir alışveriş süreci sırasında gerçekleştiyse, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak para iadesi veya ürün değişimi gibi taleplerde bulunabilirsiniz.

12. BTK internet dolandırıcılığı ile nasıl mücadele eder?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), internet dolandırıcılığıyla mücadelede önemli bir kurumdur. Eğer dolandırıcılık bir web sitesi aracılığıyla gerçekleştiyse, BTK’ya başvurarak ilgili sitenin kapatılması ya da erişim engeli getirilmesini talep edebilirsiniz. Bu kurum, aynı zamanda dolandırıcılığa neden olan internet sağlayıcılarına yönelik incelemeler de başlatabilir.

13. Kripto para dolandırıcılığına maruz kaldım, ne yapabilirim?

Kripto para dolandırıcılığına maruz kaldıysanız, yine savcılığa suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Kripto para borsalarının yasal düzenlemeleri her ülkede farklı olabildiğinden, bu tür davalarda uzman bir avukatın rehberliğine başvurmak daha etkili olabilir. Ayrıca, dolandırıcılığın gerçekleştiği platforma başvurarak dolandırıcılık işleminin durdurulması veya geri çekilmesi talebinde bulunabilirsiniz.

Sonuç

İnternetten dolandırılma durumunda mağdurların başvurabileceği hukuki yollar, hem adli hem de idari süreçleri kapsayan geniş bir yelpazede ele alınmaktadır. Mağdurların en önemli avantajı, hızlı hareket ederek delillerini toplamak ve doğru mercilere başvuru yapmaktır. Bu süreçte profesyonel bir hukuki danışmanlık almak, mağduriyetin giderilmesi açısından oldukça önemlidir. Avukatlar, hem ceza hem de tazminat davalarında mağdurların yanında yer alarak, adaletin sağlanmasına katkıda bulunabilirler. İnternetten dolandırıcılık vakaları her geçen gün artarken, bilinçli hareket etmek mağdurların haklarını koruma noktasında büyük rol oynamaktadır.